Rocznica Powstania Styczniowego – echa w Przeworsku

ROCZNICA POWSTANIA STYCZNIOWEGO

Powstanie styczniowe było zrywem narodowym przeciwko Rosji trwającym od 22 stycznia 1863r. do jesieni 1864r. Objęło swym zasięgiem Królestwo Polskie, Litwę, Białoruś i w mniejszym stopniu Ukrainę. Spowodowane zostało nasilającym się rosyjskim uciskiem. Jego wybuch poprzedziły uliczne manifestacja o charakterze patriotyczno–religijnym.

Historia Bartłomieja Golankiewicza – uczestnika Powstania Styczniowego z Przeworska – czytaj tutaj.

Pomimo tego, że powstanie toczyło się poza zaborem austriackim, wśród ochotników z Galicji nie zabrakło mieszkańców miasta Przeworska i okolicy, którzy poszli wesprzeć w walce rodaków z zaboru rosyjskiego. Z Przeworska do powstania ruszyli m.in.: Dionizy Bartoli, Florian Dymnicki, Bartłomiej Golankiewicz, Andrzej Golankiewicz, Wincenty Jarzębiński, Kacper Kadlewicz, Andrzej Karpiński, Edward Kuhn, Wincenty Podlacha, Karol Rolski, Józef Różański, Antoni Zabielski, Michał Obłoza, Antoni Musiał, Józef Hudzikowski, Wojciech Szwed. Do powstania poszli także mieszkańcy z okolic Przeworska m.in.: Józef Kellerman z Kańczugi, Szczęsny Piechowski z Zarzecza, Sebastian Polak z Gaci.

Ordynat na Przeworsku książę Jerzy Lubomirski zorganizował w „domu ogrodnika” zakonspirowany szpital dla rannych powstańców, którymi opiekowała się m. in. żona Jerzego księżna Cecylia Lubomirska oraz przeworski lekarz Filip Malina.

Powstanie styczniowe zostało krwawo stłumione przez rosyjskie władze zaborcze. Po zakończeniu nierównej walki i bezwzględnej rozprawie z jego przywódcami oraz uczestnikami, rozpoczęły się represje, które na długie lata zmieniły życie wielu pokoleń Polaków. Pomimo klęski naród wyszedł z powstania styczniowego wewnętrznie wzmocniony, nie został złamany duch oporu i siła walki, co uwidoczniło się w 1918 roku, gdy Polska odzyskała niepodległość. Powstanie styczniowe mimo klęski weszło do tradycji narodowej jako przykład męstwa, determinacji i poświęcenia. Po upadku powstania jego uczestnicy otaczani byli szczególnym szacunkiem a pamięć o bohaterach powstania była kultywowana W czasach II Rzeczpospolitej.

CHWAŁA BOHATEROM!!!

Pieśń A. Wojakowskiego z 1863 r.:
Na groby bracia, na groby!
Nie wzrasta trawa nad nimi.
Kopią od doby do doby,
Grzebią i starce i młódź.
Na groby nim zbraknie ziemi!
O panie z grobów ich zbudź!

tekst+foto: Muzeum w Przeworsku, Urząd Miasta Przeworska

Czytaj także inne nasze artykuły z działu “Z Kart Historii”, powiązane bezpośrednio z Przeworskiem lub naszym regionem:

1. Żywioł wody w Przeworsku
2. Tadeusz Rut medalista olimpijski z Przeworska
3. Andrzej Sztolf skoczek narciarski z Przeworska
4. Odszedł wielki człowiek sportu w Przeworsku
5. Pomnik króla Polski w Przeworsku
6. Historia sportu w Przeworsku: Brydż sportowy
7. Historia sportu w Przeworsku: “Vistulanki” – piłka nożna kobiet
8. Historia sportu w Przeworsku: sekcja motorowa
9. Historia sportu w Przeworsku: piłka siatkowa kobiet
10. Historia sportu w Przeworsku: piłka siatkowa mężczyzn
11. Historia sportu w Przeworsku: Kolejowy Klub Sportowy “Czarni” Przeworsk
12. Historia sportu w Przeworsku: sekcja bokserska
13. Historia sportu w Przeworsku: lata 1893-1939
14. Hejnał Przeworska – jeden z symboli miasta
15. Mury obronne w Przeworsku
16. Cukrownia Przeworsk – utracone “złoto”
17. Bohater z Przeworska zamordowany w niemieckim obozie Auschwitz
18. Rocznica Powstania Styczniowego – apel na mogile w Przeworsku
19. W Dzień Wszystkich Świętych pamiętajmy o Bohaterach
20. 1 września 1939r. w Przeworsku we wspomnieniach
21. Jan Gryczman z Przeworska – obrońca Westerplatte
22. Żywa Kotwica Powstania Warszawskiego w Przeworsku
23. Wspomnienia o bohaterze z Przeworska – gen. Jan Chmurowicz
24. Bicie w bębny podczas Wielkiego Tygodnia w Przeworsku
25. ARMIO WYKLĘTA PRZEWORSK O WAS PAMIĘTA!!!
26. 626 lat miasta Przeworska
27. Rocznica Powstania Styczniowego – echa w Przeworsku
28. Droga Przeworska do Niepodległości
29. 25.04.1930. Wielki pożar Przeworska
30. Z kart historii: Ostatni ordynat przeworski
31. Krwawy marzec na Podkarpaciu
32. ALBUM NIEPODLEGŁEJ: Bartłomiej Golankiewicz
33. Stanisław Rarogiewicz z Przeworska
34. ALBUM NIEPODLEGŁEJ: Kronika pięcioklasowej szkoły męskiej w Przeworsku od roku 1915
35. 11 listopada – Stulecie odzyskania niepodległości