Cukrownia Przeworsk – utracone “złoto”

cukrownia przeworsk

Cukrownia Przeworsk – pierwsza w Galicji cukrownia, wybudowana w 1895 w Przeworsku przez ordynata przeworskiego księcia Andrzeja Lubomirskiego, działała jako Galicyjsko-Bukowińskie Akcyjne Towarzystwo Przemysłu Cukierniczego w Przeworsku. Lubomirscy propagowali w okolicy Przeworska uprawę buraków cukrowych, dlatego w celu dowozu surowca do cukrowni w latach 1900-1904 zbudowano specjalną wąskotorową linię kolejową – Przeworską Kolej Dojazdową. Początkowo produkcja nie przynosiła jednak spodziewanych rezultatów finansowych więc pojęto decyzję o budowie rafinerii. Kiedy powstała w 1899 roku cukier z Przeworska stał się towarem luksusowym, pożądanym w kraju i za granicą. Tak zaczęła się historia fabryki, która miała ogromny wpływ na rozwój gospodarczy całego regionu.
cukrownia

I Wojna Światowa

Jej rozwój przerwały wydarzenia I wojny światowej. 12 maja 1915 roku cukrownia spłonęła w pożarze wznieconym przez wojska rosyjskie, wycofujące się po przegranej bitwie pod Gorlicami. Ocalała jednak rafineria, magazyny i budynki mieszkalne.
cukrownia
cukrownia

Podniesienie zakładu po tej klęsce zajęło trochę czasu. Dopiero w latach 20. XX w. wzrost produkcji zaczął być widoczny. Niestety kryzys w 1929 roku znów zahamował rozwój cukrowni. Na jego skutek produkcja stała się nieopłacalna. Na szczęście początkiem lat 30. XX w. sytuacja zaczęła się stopniowo poprawiać.

II Wojna Światowa

Dobrą koniunkturę przerwała jednak II wojna światowa. 7 września 1939 roku cukrownia została zbombardowana. Pomimo to w 1940 roku przeprowadzono kampanię w prowizorycznych warunkach. W ten sposób cukrownia działała do lipca 1944 roku kiedy Niemcy opuścili Przeworsk.

cukrownia

Lata powojenne

Cukrownie zmodernizowano w latach 50 XX wieku, kiedy to została wówczas zaopatrzona w nowoczesne urządzenia i maszyny. Jej moc przerobowa wzrosła, dlatego zwiększony został także areał plantacyjny. W 1975 roku przeworska cukrownia stała się częścią Przedsiębiorstwa Państwowego „Cukrownie Lubelskie”. W latach 80. XX w. stała się natomiast kombinatem, do którego należała również Wytwórnia Drożdży Paszowych. W tym czasie była w pierwszej dziesiątce najlepszych cukrowni w Polsce, na 78 istniejących.

Czasy reanimacji

W 1995 roku cukrownie w Przeworsku przekształcono w Spółkę Skarbu Państwa działającą pod nazwą Cukrownia „Przeworsk” S.A, jednak w 2002 roku znalazła się w stanie upadłości… Nie uratowało jej przejęcie we wrześniu 2003 roku przez Sϋdzucker Garbów Spółka z o. o., a następnie w czerwcu 2004 r. przez Cukier Małopolski S.A w Kazimierzy Wielkiej. Ostatnia kampania cukrownicza w Przeworsku została przeprowadzona w 2003 roku.

Smutny epilog

W 2008 roku budynki należące do Cukrowni zostały wyburzone. I tak zakończyła się historia miejsca, którego nie zniszczyła żadna wojna, ani czasy kryzysu. Ludzie zawsze ją odbudowywali, ponieważ dawała “chleb” nie tylko ich pracownikom, ale i całemu regionowi.

Zdjęcia z rozbiórki Cukrowni Przeworsk:

cukrownia
cukrownia
cukrownia
cukrownia
cukrownia
cukrownia
cukrownia
cukrownia

Cukrownia Przeworsk na fotografiach:

cukrownia
cukrownia
cukrownia
cukrownia
cukrownia
cukrownia

Cukrownia Przeworsk na pocztówkach:
cukrownia
cukrownia
cukrownia

 

źródło: fido72 [YouTube] / podkarpackahistoria.pl / polska-org.pl / mapio.net / pl.wikipedia.org

 

Przeczytaj historie Orła! -> https://www.orzelprzeworsk.com/historia/

Czytaj także inne nasze artykuły z działu “Z Kart Historii”, powiązane bezpośrednio z Przeworskiem lub naszym regionem:

  1. Żywioł wody w Przeworsku
  2. Tadeusz Rut medalista olimpijski z Przeworska
  3. Andrzej Sztolf skoczek narciarski z Przeworska
  4. Odszedł wielki człowiek sportu w Przeworsku
  5. Pomnik króla Polski w Przeworsku
  6. Historia sportu w Przeworsku: Brydż sportowy
  7. Historia sportu w Przeworsku: “Vistulanki” – piłka nożna kobiet
  8. Historia sportu w Przeworsku: sekcja motorowa
  9. Historia sportu w Przeworsku: piłka siatkowa kobiet
  10. Historia sportu w Przeworsku: piłka siatkowa mężczyzn
  11. Historia sportu w Przeworsku: Kolejowy Klub Sportowy “Czarni” Przeworsk
  12. Historia sportu w Przeworsku: sekcja bokserska
  13. Historia sportu w Przeworsku: lata 1893-1939
  14. Hejnał Przeworska – jeden z symboli miasta
  15. Mury obronne w Przeworsku
  16. Cukrownia Przeworsk – utracone “złoto”
  17. Bohater z Przeworska zamordowany w niemieckim obozie Auschwitz
  18. Rocznica Powstania Styczniowego – apel na mogile w Przeworsku
  19. W Dzień Wszystkich Świętych pamiętajmy o Bohaterach
  20. 1 września 1939r. w Przeworsku we wspomnieniach
  21. Jan Gryczman z Przeworska – obrońca Westerplatte
  22. Żywa Kotwica Powstania Warszawskiego w Przeworsku
  23. Wspomnienia o bohaterze z Przeworska – gen. Jan Chmurowicz
  24. Bicie w bębny podczas Wielkiego Tygodnia w Przeworsku
  25. ARMIO WYKLĘTA PRZEWORSK O WAS PAMIĘTA!!!
  26. 626 lat miasta Przeworska
  27. Rocznica Powstania Styczniowego – echa w Przeworsku
  28. Droga Przeworska do Niepodległości
  29. 25.04.1930. Wielki pożar Przeworska
  30. Z kart historii: Ostatni ordynat przeworski
  31. Krwawy marzec na Podkarpaciu
  32. ALBUM NIEPODLEGŁEJ: Bartłomiej Golankiewicz
  33. Stanisław Rarogiewicz z Przeworska
  34. ALBUM NIEPODLEGŁEJ: Kronika pięcioklasowej szkoły męskiej w Przeworsku od roku 1915
  35. 11 listopada – Stulecie odzyskania niepodległości

One thought on “Cukrownia Przeworsk – utracone “złoto”

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *