ARMIO WYKLĘTA PRZEWORSK O WAS PAMIĘTA!!!

W dniu 4 lutego 2011 r. Sejm RP uchwalił ustawę o ustanowieniu dnia 1 marca Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych.

Żołnierze Wyklęci bracia Tadeusz i Edward Cieśla ze Studziana

Tadeusz Cieśla ps. Żbik , ur. 31 lipca 1919 r., dzieciństwo i młodość spędził w Studzianie k. Przeworska. Maturę zdał w 1938 r. w I Państwowym Gimnazjum im. Stanisława Konarskiego w Rzeszowie. Następnie ukończył Szkołę Podchorążych w Jarosławiu.

Szlak bojowy we wrześniu 1939 r. przemierzył wraz z 38. Pułkiem Piechoty Strzelców Lwowskich. W maju 1940 r. podjął nieudaną próbę przedostania się do Wojska Polskiego, tworzonego przez gen. Władysława Sikorskiego we Francji. Z więzienia w Tarnowie 29 sierpnia 1940 r. gestapo skierowało go w transporcie więźniów do KL Auschwitz, gdzie jako numer 3715 był więziony ponad cztery lata. W dniu 28 października 1944 r. został przeniesiony do obozu Leitmeritz na terenie Czech, skąd zbiegł w kwietniu 1945 r.

Wkrótce dotarł do Polski, gdzie w Oświęcimiu odwiedził Annę Zabrzeską i jej rodzinę. Młoda Anna (obecnie Czernicka) przez cały czas pobytu w KL Auschwitz udzielała mu potajemnej pomocy. Pomoc niosła również innym więźniom, za co w sześćdziesiątą drugą rocznicę wyzwolenia obozu oświęcimskiego, 27 stycznia 2007 r., została uhonorowana przez Prezydenta Rzeczpospolitej, Lecha Kaczyńskiego, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Jesienią 1945 r. przedostał się na Zachód, wracając kilkakrotnie do Polski i zajmując się przeprowadzaniem z Kraju osób zagrożonych aresztowaniem przez Urząd Bezpieczeństwa. W dniu 13 listopada 1949 r. przekraczając koleiny raz granicę polsko-czechosłowacką został aresztowany i przewieziony do aresztu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie. Oskarżono go o szpiegostwo. Po długotrwałym śledztwie i procesie został w dniu 21 grudnia 1950 r. skazany na karę śmierci przez Rejonowy Sąd Wojskowy w Warszawie. Komunistyczny prezydent Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski. Tadeusza Cieślę stracono ponad sześćdziesiąt lat temu w więzieniu na Mokotowie 9 lipca 1952 r. i pochowano w miejscu do dzisiaj niewiadomym.

Protokół z wyroku śmierci na Tadeuszu Cieśli.

Wyrok wykonał, zabijając Tadeusza Cieślę strzałem w tył głowy, dowódca plutonu egzekucyjnego Aleksander Drej, który zmarł kilkanaście lat temu w Warszawie, pobierając do końca emeryturę dla szczególnie zasłużonych.

Zbrodniczy wyrok unieważnił dopiero po latach Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego w dniu 26 stycznia 1996 r.

 

---

Edward Cieśla pseud. „Zabawa” urodzony 22 II 1923 r. w Studzianie, pow. Przeworsk. Syn Jana i Karoliny z d. Majcher. Uczestnik wojny obronnej 1939 r. W latach 1942-1945 żołnierz Obwodu AK Przeworsk i Zgrupowania partyzanckiego Obszaru Lwowskiego AK „Warta”. 2 XII 1945 r. przedostał się do amerykańskiej strefy okupacyjnej w Niemczech, gdzie przebywał w obozie w Murnau. Współpracownik Oddziału II PSZ na Zachodzie. Przy powrocie do kraju z zadaniem zorganizowania przerzutu na zachód rodzin wojskowych, aresztowany w styczniu 1946 r. Wyrokami Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie z 17 III i 21 XI 1947 skazany na karę śmierci. W wyniku rewizji skazano go ostatecznie na 6 lat więzienia, a po zastosowaniu amnestii na 3 lata więzienia. Ułaskawiony. Wyrok odbywał w więzieniu we Wronkach do 1949 r. Na wiadomość o aresztowaniu brata Tadeusza – współpracownika kierownika władz RP na Uchodźstwie, zorganizował grupę mającą zdobywać środki na wykupienie lub odbicie brata. Aresztowany 21 XI 1950 r. w Opolu. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Opolu z 28 lutego 1952 r. skazany na karę śmierci. Stracony 9 VIII 1952 r. w więzieniu w Opolu. W czerwcu 2006 r. staraniem zespołu historyków Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu ekshumowano szczątki Edwarda Cieśli na cmentarzu komunalnym w Opolu-Półwsi i przeprowadzono badania DNA. 3 października 2006 r. odbył się uroczysty pogrzeb Edwarda Cieśli na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Po kilkudziesięciu latach, w asyście kompanii honorowej WP, władz IPN, miasta Krakowa i Opola, kilkudziesięciu pocztów sztandarowych organizacji kombatanckich i szkół, szczątki syna pochowano w grobie jego rodziców.

---

Tablica poświęcona braciom Cieśla w Bazylice Kolegiackiej pw. Ducha Świętego w Przeworsku

Tadeusz Cieśla ps. Żbik zm. 9 lipca 1952 r. w Warszawie – żołnierz AK, 2. Korpusu Armii generała Andersa, podziemia antykomunistycznego, a wcześniej także więzień obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau.

Edward Cieśla ps. Zabawa zm. 9 sierpnia 1952 r. – zastępca szefa propagandy Komendy Obwodu Przeworsk AK, żołnierz plutonu dywersyjnego i oddziału likwidacyjnego Obwodu Przeworsk, żołnierz zgrupowania Obszaru Lwowskiego AK „Warta”.

————————————————–

Żołnierze Wyklęci. Uroczystość upamiętnienia Edwarda Cieśli ps. “Zabawa” w 66 rocznice jego śmierci.