Pomnik króla Polski w Przeworsku
Przeworsk jest miastem, które królowi Jagielle ma wiele do zawdzięczenia. On to w 1387r. ówczesną wieś Przeworsko nadał Janowi z Tarnowa, z możnego i wielce zasłużonego rodu Tarnowskich, a następnie zezwolił w 1393r. na założenie miasta. Kolejnym krokiem tego monarchy było nadanie miastu prawa magdeburskiego, co nastąpiło 14 stycznia 1394 roku. pomnik króla w przeworsku
Zdjęcie z uroczystości odsłonięcia pomnika w 1910r.
W 1910 roku mieszkańcy Przeworska postanowili wznieść z tej okazji pomnik króla Władysława Jagiełły, aby jednocześnie uhonorować jego zasługi na polu wojny z Krzyżakami, jak również troskę władcy o rozwój ich miasta. Ufundowany został monument, który stanął na honorowym miejscu – na rynku w pobliżu ratusza. Wykuta z kamienia figura umieszczona została na wysokim cokole, na którym umocowano również pamiątkową tablicę z brązu z napisem: „W 500 rocznicę zwycięstwa pod Grunwaldem 1410–1910”. Odsłonięcie pomnika połączone było z potężną manifestacją patriotyczną. W dniu uroczystości rynek przeworski wypełnił się ogromną liczbą mieszkańców miasta i wielu okolicznych miejscowości. Uroczystość tę uświetniły liczne banderie konne, nie tylko miejscowego oddziału Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Aktu odsłonięcia dokonał burmistrz Władysław Świtalski.
Usuwanie rzeźby Jagiełły przez Niemców podczas II wojny światowej
W 1940 r. niemieckie władze okupacyjne Przeworska nakazały usunąć pomnik. Monument ten miał jednak więcej szczęścia od innych, gdyż nie rozbito kamiennej rzeźby przy strącaniu jej z cokołu, lecz posąg opleciono linami oraz łańcuchami i zdjęto go, nie niszcząc nawet postumentu. Zniszczeniu uległa jedynie tablica z brązu zabrana przez Niemców. Figura Jagiełły ukryta została w stajni Zarządu Miejskiego i tam bezpiecznie przetrwała okupację.
Po wojnie pomnik został odnowiony – na zachowanym cokole ustawiono ponownie posąg króla. Wydarzeniu temu towarzyszyła także manifestacja, w której udział wzięli przedstawiciele władz, młodzież oraz liczni mieszkańcy Przeworska.
W 1960 roku – podczas inauguracji obchodów Tysiąclecia Państwa Polskiego i siedmiu wieków Przeworska – wykonano nową tablicę i umieszczono ją na cokole w miejscu starej. Napis na niej głosi:
„W 550 ROCZNICĘ ZWYCIĘSTWA POD GRUNWALDEM W MIEJSCE ZNISZCZONEJ PRZEZ OKUPANTA HITLEROWSKIEGO W ROKU 1940 TABLICĘ TĘ FUNDUJE SPOŁECZEŃSTWO PRZEWORSKIE Z OKAZJI ROZPOCZĘCIA OBCHODU TYSIĄCLECIA PAŃSTWA POLSKIEGO I SIEDEMSETLECIA MIASTA W ROKU 1960”.
foto: Muzeum w Przeworsku oraz Piotr Depciuch
tekst: Skarby podkarpackie
Czytaj także inne nasze artykuły z działu “Z Kart Historii”, powiązane bezpośrednio z Przeworskiem lub naszym regionem:
- Żywioł wody w Przeworsku
- Tadeusz Rut medalista olimpijski z Przeworska
- Andrzej Sztolf skoczek narciarski z Przeworska
- Odszedł wielki człowiek sportu w Przeworsku
- Pomnik króla Polski w Przeworsku
- Historia sportu w Przeworsku: Brydż sportowy
- Historia sportu w Przeworsku: “Vistulanki” – piłka nożna kobiet
- Historia sportu w Przeworsku: sekcja motorowa
- Historia sportu w Przeworsku: piłka siatkowa kobiet
- Historia sportu w Przeworsku: piłka siatkowa mężczyzn
- Historia sportu w Przeworsku: Kolejowy Klub Sportowy “Czarni” Przeworsk
- Historia sportu w Przeworsku: sekcja bokserska
- Historia sportu w Przeworsku: lata 1893-1939
- Hejnał Przeworska – jeden z symboli miasta
- Mury obronne w Przeworsku
- Cukrownia Przeworsk – utracone “złoto”
- Bohater z Przeworska zamordowany w niemieckim obozie Auschwitz
- Rocznica Powstania Styczniowego – apel na mogile w Przeworsku
- W Dzień Wszystkich Świętych pamiętajmy o Bohaterach
- 1 września 1939r. w Przeworsku we wspomnieniach
- Jan Gryczman z Przeworska – obrońca Westerplatte
- Żywa Kotwica Powstania Warszawskiego w Przeworsku
- Wspomnienia o bohaterze z Przeworska – gen. Jan Chmurowicz
- Bicie w bębny podczas Wielkiego Tygodnia w Przeworsku
- ARMIO WYKLĘTA PRZEWORSK O WAS PAMIĘTA!!!
- 626 lat miasta Przeworska
- Rocznica Powstania Styczniowego – echa w Przeworsku
- Droga Przeworska do Niepodległości
- 25.04.1930. Wielki pożar Przeworska
- Z kart historii: Ostatni ordynat przeworski
- Krwawy marzec na Podkarpaciu
- ALBUM NIEPODLEGŁEJ: Bartłomiej Golankiewicz
- Stanisław Rarogiewicz z Przeworska
- ALBUM NIEPODLEGŁEJ: Kronika pięcioklasowej szkoły męskiej w Przeworsku od roku 1915
- 11 listopada – Stulecie odzyskania niepodległości
Pingback: Bicie w bębny podczas Wielkiego Tygodnia w Przeworsku