Pomnik króla Polski w Przeworsku

Przeworsk jest miastem, które królowi Jagielle ma wiele do zawdzięczenia. On to w 1387r. ówczesną wieś Przeworsko nadał Janowi z Tarnowa, z możnego i wielce zasłużonego rodu Tarnowskich, a następnie zezwolił w 1393r. na założenie miasta. Kolejnym krokiem tego monarchy było nadanie miastu prawa magdeburskiego, co nastąpiło 14 stycznia 1394 roku. pomnik króla w przeworsku

przeworsk
Zdjęcie z uroczystości odsłonięcia pomnika w 1910r.

W 1910 roku mieszkańcy Przeworska postanowili wznieść z tej okazji pomnik króla Władysława Jagiełły, aby jednocześnie uhonorować jego zasługi na polu wojny z Krzyżakami, jak również troskę władcy o rozwój ich miasta. Ufundowany został monument, który stanął na honorowym miejscu – na rynku w pobliżu ratusza. Wykuta z kamienia figura umieszczona została na wysokim cokole, na którym umocowano również pamiątkową tablicę z brązu z napisem: „W 500 rocznicę zwycięstwa pod Grunwaldem 1410–1910”. Odsłonięcie pomnika połączone było z potężną manifestacją patriotyczną. W dniu uroczystości rynek przeworski wypełnił się ogromną liczbą mieszkańców miasta i wielu okolicznych miejscowości. Uroczystość tę uświetniły liczne banderie konne, nie tylko miejscowego oddziału Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Aktu odsłonięcia dokonał burmistrz Władysław Świtalski.

przeworsk

Usuwanie rzeźby Jagiełły przez Niemców podczas II wojny światowej

W 1940 r. niemieckie władze okupacyjne Przeworska nakazały usunąć pomnik. Monument ten miał jednak więcej szczęścia od innych, gdyż nie rozbito kamiennej rzeźby przy strącaniu jej z cokołu, lecz posąg opleciono linami oraz łańcuchami i zdjęto go, nie niszcząc nawet postumentu. Zniszczeniu uległa jedynie tablica z brązu zabrana przez Niemców. Figura Jagiełły ukryta została w stajni Zarządu Miejskiego i tam bezpiecznie przetrwała okupację.

przeworsk

Po wojnie pomnik został odnowiony – na zachowanym cokole ustawiono ponownie posąg króla. Wydarzeniu temu towarzyszyła także manifestacja, w której udział wzięli przedstawiciele władz, młodzież oraz liczni mieszkańcy Przeworska.

W 1960 roku – podczas inauguracji obchodów Tysiąclecia Państwa Polskiego i siedmiu wieków Przeworska – wykonano nową tablicę i umieszczono ją na cokole w miejscu starej. Napis na niej głosi:

„W 550 ROCZNICĘ ZWYCIĘSTWA POD GRUNWALDEM W MIEJSCE ZNISZCZONEJ PRZEZ OKUPANTA HITLEROWSKIEGO W ROKU 1940 TABLICĘ TĘ FUNDUJE SPOŁECZEŃSTWO PRZEWORSKIE Z OKAZJI ROZPOCZĘCIA OBCHODU TYSIĄCLECIA PAŃSTWA POLSKIEGO I SIEDEMSETLECIA MIASTA W ROKU 1960”.

foto: Muzeum w Przeworsku oraz Piotr Depciuch
tekst: Skarby podkarpackie

Czytaj także inne nasze artykuły z działu “Z Kart Historii”, powiązane bezpośrednio z Przeworskiem lub naszym regionem:

  1. Żywioł wody w Przeworsku
  2. Tadeusz Rut medalista olimpijski z Przeworska
  3. Andrzej Sztolf skoczek narciarski z Przeworska
  4. Odszedł wielki człowiek sportu w Przeworsku
  5. Pomnik króla Polski w Przeworsku
  6. Historia sportu w Przeworsku: Brydż sportowy
  7. Historia sportu w Przeworsku: “Vistulanki” – piłka nożna kobiet
  8. Historia sportu w Przeworsku: sekcja motorowa
  9. Historia sportu w Przeworsku: piłka siatkowa kobiet
  10. Historia sportu w Przeworsku: piłka siatkowa mężczyzn
  11. Historia sportu w Przeworsku: Kolejowy Klub Sportowy “Czarni” Przeworsk
  12. Historia sportu w Przeworsku: sekcja bokserska
  13. Historia sportu w Przeworsku: lata 1893-1939
  14. Hejnał Przeworska – jeden z symboli miasta
  15. Mury obronne w Przeworsku
  16. Cukrownia Przeworsk – utracone “złoto”
  17. Bohater z Przeworska zamordowany w niemieckim obozie Auschwitz
  18. Rocznica Powstania Styczniowego – apel na mogile w Przeworsku
  19. W Dzień Wszystkich Świętych pamiętajmy o Bohaterach
  20. 1 września 1939r. w Przeworsku we wspomnieniach
  21. Jan Gryczman z Przeworska – obrońca Westerplatte
  22. Żywa Kotwica Powstania Warszawskiego w Przeworsku
  23. Wspomnienia o bohaterze z Przeworska – gen. Jan Chmurowicz
  24. Bicie w bębny podczas Wielkiego Tygodnia w Przeworsku
  25. ARMIO WYKLĘTA PRZEWORSK O WAS PAMIĘTA!!!
  26. 626 lat miasta Przeworska
  27. Rocznica Powstania Styczniowego – echa w Przeworsku
  28. Droga Przeworska do Niepodległości
  29. 25.04.1930. Wielki pożar Przeworska
  30. Z kart historii: Ostatni ordynat przeworski
  31. Krwawy marzec na Podkarpaciu
  32. ALBUM NIEPODLEGŁEJ: Bartłomiej Golankiewicz
  33. Stanisław Rarogiewicz z Przeworska
  34. ALBUM NIEPODLEGŁEJ: Kronika pięcioklasowej szkoły męskiej w Przeworsku od roku 1915
  35. 11 listopada – Stulecie odzyskania niepodległości

One thought on “Pomnik króla Polski w Przeworsku

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *