Mury obronne w Przeworsku
Przeworskie mury obr
onne – fragmenty średniowiecznych obwarowań miasta.
Historia
W średniowieczu Przeworsk pełnił funkcję obronne, ponieważ przez wieki był często atakowany. Budowa murów częściowo podbudowanych kamieniem rozpoczęła się w 1512 r., kilkanaście lat później król Zygmunt wydał przywilej potwierdzający obwarowania. Do miasta prowadziły 3 bramy: Łańcucka od północnego zachodu, Jarosławska od wschodu i Kańczudzka (Węgierska) od południa. W obrębie murów usytuowanych było 5 baszt.
Architektura
Wysokość murów obronnych dochodziła do około 5 metrów. Zwieńczone były krenelażem w którym umieszczono rozglifione od wewnątrz otwory strzelnicze z biegnącym pod nimi gzymsem, stanowiącym oparcie dla ganku straży. Obwód murów wzmacniało pięć baszt. Do miasta prowadziły trzy bramy: Łańcucka od północnego zachodu, Jarosławska od wschodu i Kańczudzka (Węgierska) od południa.
Zniszczenia murów
Do poważnego zniszczenia odcinków murów doszło podczas panowania zaborcy austriackiego. W późniejszym czasie „dzieło” rozbiórki i dewastacji murów dokończyli Niemcy podczas II wojny światowej.
Czasy współczesne
Obecnie oprócz murów nie zachowało się zbyt wiele fragmentów fortyfikacji. Jedyne istniejące odcinki murów są widoczne na terenie dwóch kościołów: bazyliki pw. Ducha Świętego oraz kościoła i klasztoru Bernardynów pw. św. Barbary. Ponadto fragmenty murowanej fortyfikacji znajdują się obecnie na ulicach: Kazimierzowskiej, Kilińskiego, Tkackiej, Słowackiego oraz św. Jana.
Najstarsze fragmenty murów miejskich, dość dobrze zachowane, znajdują się przy klasztorze Bernardynów. Wysokie na 3,5–5 metrów, posiadają rozglifione wnęki, w których zachowały się otwory strzelnicze z biegnącym pod nimi gzymsem na całej długości muru.
Obwarowania przy bazylice złożone z 2 odcinków odrestaurowane w latach 1958–1959 sięgają nawet 5 metrów wysokości. Na sporym fragmencie pierwszego odcinka z lat 1512 – 1527, od zabudowań klasztornych bożogrobców do starej furty, zachowały się zwieńczenia z krenelażem i otworami strzelniczymi, pod którymi biegnie gzyms stanowiący oparcie dla ganku straży. W dalszym jego biegu, aż po dzwonnicę postawioną w miejscu obronnej baszty, mury są bez krenelażu, ale za to wsparte od wewnątrz trzema szkarpami.
Rekonstrukcja murów
Było:
Jest:
mury obronne
źródło: pl.wikipedia.org / polskaniezwykla.pl / dzieje.pl / zbkarkady.pl
Czytaj także inne nasze artykuły z działu “Z Kart Historii”, powiązane bezpośrednio z Przeworskiem lub naszym regionem:
- Hejnał Przeworska – jeden z symboli miasta
- Cukrownia Przeworsk – utracone “złoto”
- Bohater z Przeworska zamordowany w niemieckim obozie Auschwitz
- Rocznica Powstania Styczniowego – apel na mogile w Przeworsku
- W Dzień Wszystkich Świętych pamiętajmy o Bohaterach
- 1 września 1939r. w Przeworsku we wspomnieniach
- Jan Gryczman z Przeworska – obrońca Westerplatte
- Żywa Kotwica Powstania Warszawskiego w Przeworsku
- Wspomnienia o bohaterze z Przeworska – gen. Jan Chmurowicz
- Bicie w bębny podczas Wielkiego Tygodnia w Przeworsku
- ARMIO WYKLĘTA PRZEWORSK O WAS PAMIĘTA!!!
- 626 lat miasta Przeworska
- Rocznica Powstania Styczniowego – echa w Przeworsku
- Droga Przeworska do Niepodległości
- 25.04.1930. Wielki pożar Przeworska
- Z kart historii: Ostatni ordynat przeworski
- Krwawy marzec na Podkarpaciu
- ALBUM NIEPODLEGŁEJ: Bartłomiej Golankiewicz
- Stanisław Rarogiewicz z Przeworska
- ALBUM NIEPODLEGŁEJ: Kronika pięcioklasowej szkoły męskiej w Przeworsku od roku 1915
- 11 listopada – Stulecie odzyskania niepodległości