ALBUM NIEPODLEGŁEJ – Kopiec grunwaldzki w Jagielle

Strona orzelprzeworsk.com dzięki uprzejmości  Muzeum w Przeworsku Zespół Pałacowo – Parkowy będzie prezentować miejsca, wydarzenia, ludzi i rzeczy lokalne, obrazujące dążenia niepodległościowe społeczności Przeworska i okolic w postaci “Albumu niepodległej”.

Zaczynamy od kopca grunwaldzkiego w Jagielle.

“Kopiec usypali mieszkańcy Jagiełły w 1910 roku na pamiątkę 500. rocznicy bitwy pod Grunwaldem. W ten sposób włączyli się w falę patriotycznego uniesienia jaka ogarnęła wtedy Polaków we wszystkich zaborach. Jeden z członków komitetu usypania kopca grunwaldzkiego w Jagielle tak pisze o tym doniosłym wydarzeniu w „Przewodniku Kółek Rolniczych” z dn. 20 IX 1910 r. „I nasza wioska chociaż uboga i na lichej piaszczystej położona glebie nie zapomniała o rocznicy grunwaldzkiej. Były wójt B. Rzemyk w porozumieniu z sekretarzem gminy i Kółka Rolniczego oraz p. F. Jagiełą spowodował powzięcie uchwały celem usypania kopca pamiątkowego. Rada gminna w dniu 31 sierpnia b. r. zatwierdziła ten wniosek i uchwaliła usypać kopiec na pastwisku gminnem. Dnia 3 września 1910 roku wyruszyli włościanie z końmi celem dokonania wspomnianego dzieła. Naczelnik straży pożarnej W. Matyja wraz z wójtem, sekretarzem i członkami straży pierwsze wozy piasku przywieźli i założyli jakoby fundament pod kopiec. Stanął on w miejscu, gdzie – jak twierdzą starsi wiekiem – koloniści niemieccy dawniej mieszkali, a dowodem tego, że jeszcze cegły z pieców kolonistów wyrzucali. I stanął kopiec w kilku dniach, usypany przez wiernych Polaków oraz niektórych izraelitów i doszedł wysokości 6 metrów. Księstwo Lubomirscy z Przeworska i p. Nowiński z Leżajska, ofiarami przyczynili się do tego dzieła, a z uzyskanej subwencji kupiono tablicę kamienną z napisem: „Jagielle 1410 – 1910 Gmina Jagieła”. Obchód uroczysty odbył się w niedzielę dnia 11 września. Już w przeddzień w sobotę o zmroku przy wystrzałach moździerzowych zapalono wici po krańcach gminy. Następnego dnia w niedzielę o godzinie 6 rano odezwały się znów strzały moździerzowe a muzyka „Gwiazdy” z Przeworska odegrała pobudkę po ulicach wioski. O godzinie w pół do 9-tej ruszył pochód z placu zbornego, złożony z banderyi wieśniaczej pod wodzą Tomasza Pilka, dalej postępowała dziatwa szkolna i drużyna Sokołów z Przeworska, Grzęski i Sieniawy, i straże pożarne pod sztandarem z Przeworska, Jagiełły i Gniewczyny na mszę polową. Wspaniały to był widok, kiedy w około kaplicy pięknie przystrojonej zebrało się tysiące narodu z okolicy, czekając uroczystego nabożeństwa. Po przybyciu pochodu ruszyła banderya wieśniaków po ks. Herkulana Ziarnka, gwardiana z Przeworska, który potem odprawił solenne nabożeństwo i wygłosił piękną naukę stosującą się do uroczystości. Po nabożeństwie ruszył pochód w porządku do kopca, wspaniale ustrojonego w kwiaty, wieńce i chorągiewki. Ks. H. Ziarnek poświęcił go i przemówił krótko, po nim przemówił kierownik szkoły miejscowej Józef Dryla, o miłości i jedności narodu polskiego. W końcu wygłosił piękną mowę w duchu patriotycznym p. Wilczek z Sieniawy, prezes Sokołów, zachęcając do pracy koło oświaty narodu polskiego. Potem wrócił pochód do pobliskiego lasku na przerwę. O godzinie 3-ciej po południu ruszył pochód na plac boiska celem odbycia drugiej części obchodu. Wobec niezliczonego ludu wygłosił mowę p. F. Jagieła, bardzo ładnie deklamowała dziewczynka wiejska Karolina Matyjówna. Po deklamacji odbyła drużyna Sokołów ćwiczenia kosami, lancami oraz ustawiła piramidy. Na zakończenie odegrano sztukę 2-aktową pt. „Rycerze Jadwigi”. Amatorzy wywiązali się znakomicie z zadania, a publiczność nie szczędziła oklasków. Na końcu puszczono ognie sztuczne i zaśpiewano „Boże coś Polskę”. Potem nastąpiła zabawa ludowa. [Podpisane] Jeden z komitetu.” (Tekst: Tablica informacyjna Gminy Tryńcza opracowana przez Bogdana Tytułę i Andrzeja Henryka Żaka).

tekst: Muzeum w Przeworsku Zespół Pałacowo – Parkowy
obraz główny: powiat-sieradz.pl

Czytaj także inne nasze artykuły z działu “Z Kart Historii”, powiązane bezpośrednio z Przeworskiem lub naszym regionem:

1. Żywioł wody w Przeworsku
2. Tadeusz Rut medalista olimpijski z Przeworska
3. Andrzej Sztolf skoczek narciarski z Przeworska
4. Odszedł wielki człowiek sportu w Przeworsku
5. Pomnik króla Polski w Przeworsku
6. Historia sportu w Przeworsku: Brydż sportowy
7. Historia sportu w Przeworsku: “Vistulanki” – piłka nożna kobiet
8. Historia sportu w Przeworsku: sekcja motorowa
9. Historia sportu w Przeworsku: piłka siatkowa kobiet
10. Historia sportu w Przeworsku: piłka siatkowa mężczyzn
11. Historia sportu w Przeworsku: Kolejowy Klub Sportowy “Czarni” Przeworsk
12. Historia sportu w Przeworsku: sekcja bokserska
13. Historia sportu w Przeworsku: lata 1893-1939
14. Hejnał Przeworska – jeden z symboli miasta
15. Mury obronne w Przeworsku
16. Cukrownia Przeworsk – utracone “złoto”
17. Bohater z Przeworska zamordowany w niemieckim obozie Auschwitz
18. Rocznica Powstania Styczniowego – apel na mogile w Przeworsku
19. W Dzień Wszystkich Świętych pamiętajmy o Bohaterach
20. 1 września 1939r. w Przeworsku we wspomnieniach
21. Jan Gryczman z Przeworska – obrońca Westerplatte
22. Żywa Kotwica Powstania Warszawskiego w Przeworsku
23. Wspomnienia o bohaterze z Przeworska – gen. Jan Chmurowicz
24. Bicie w bębny podczas Wielkiego Tygodnia w Przeworsku
25. ARMIO WYKLĘTA PRZEWORSK O WAS PAMIĘTA!!!
26. 626 lat miasta Przeworska
27. Rocznica Powstania Styczniowego – echa w Przeworsku
28. Droga Przeworska do Niepodległości
29. 25.04.1930. Wielki pożar Przeworska
30. Z kart historii: Ostatni ordynat przeworski
31. Krwawy marzec na Podkarpaciu
32. ALBUM NIEPODLEGŁEJ: Bartłomiej Golankiewicz
33. Stanisław Rarogiewicz z Przeworska
34. ALBUM NIEPODLEGŁEJ: Kronika pięcioklasowej szkoły męskiej w Przeworsku od roku 1915
35. 11 listopada – Stulecie odzyskania niepodległości